فواید ، خواص و دلایلی که در طب پزشکی سنتی استفاده از

سرکو ، هاون سنگی و آسیاب سنگی را  از  دیگر  وسایل

متمایز می دانند 

 سرکو ، آسیاب سنگی دستی ، هاون سنگی  

یک : خواص و انرژی این نوع سنگ ها بسیار  مفید است

دوم : کوبیدن وله کردن توسط این سنگ ها باعث ماندگاری تمام خواص

این مواد خواهد بود 

سه : برش دادن یا زنده کردن با سنگ ها بسیار مفید و بر خلاف فلزات

عمل میکند که در ارتباط با فلز مقداری از خواص مواد

از دست خواهد رفت 

چهار : در انجام  عمل آسیاب یا له کردن  با هاون سنگی و آسیاب سنگی

دستی را در طب پزشگی سنتی  اصطلاحا  آسیاب سرد گفته می شود  

که  خواص مفید مواد در مواد کاملا  باقی می ماند .

دقیقا همین عمل با آسیاب برقی یا ...به علت دمای بالا و سرعت

خرد شدن خواص مواد کاملا از بین میرود و یا حداقل

بسیار  کاهش میابد

پنج: در روشهای آسیاب و له کردن با سنگ ها مواد  با فلز و برش ارتباطی

ندارند چون در این حالت یعنی ارتباط با فلزات خاصیت مواد کاهش

میابد مخصوصا له کردن سیر به جای برش دادن و.....

شش: گندم و یا هر نوع غلات و ادویه جات وقتی به روش سرد آسیاب

می شوند تمام مواد بدون تغییر  آرد و.. هست ولی آسیاب برقی مقدار

زیادی از مواد مفید بر اثر گرما و سرعت آسیاب از دست می رود و بقیه

موارد ....اگر دقت کنید هر چیزی رو که آسیاب کنید لحظه اول دست

بزنید به شدت داغه و اصلا قابل مقایسه با آسیاب به روش سرد

آن هم  به وسیله سنگ نیست

دلایل  دیگر برتری آسیاب یا  هاون سنگی حتی با هاون فلزی  حتی

برنجی ...بعضی مواد به فلز واکنش نشان می دهند و ترکیب های مضر

ممکن است ایجاد کنند ولی با سنگ و مخصوصا این نوع

سنگ ها هیچ گونه واکنشی وجود  ندارد

این نوع سنگ ها .ظروف دیزی سنگی ، آسیاب سنگی دستی و هاون

سنگی  .هیچ گونه واکنش شیمیایی و تاثیر گذاری منفی رو مواد غذایی

ندارند و در سلامت کامل عمل پخت رو انجام میدهند

ظروف دیزی سنگی حرارت موجود در سنگ به صورت یک دست انتقال

پیدا میکند و به آرامی گرم میشود و به همان صورت سرد میشود واین در

نگهداشتن مواد در حالت شوک تاثیر دارد به سرعت داغ و به سرعت سرد

نمیشود که شوک به مواد غذایی وارد کنند 

آسیاب وسیله‌ای بوده‌است که در گذشته برای خرد کردن دانه‌هایی

مانند گندم از آن استفاده می‌شده‌است.

آسیاب دارای دو سنگ آسیاب است که یک سنگ ثابت و سنگ دیگر

متحرک است. با حرکت سنگ دوم دانه‌هایی که توسط روزنی بین

این دو سنگ هدایت شده‌اند، خرد می‌شوند. برای حرکت دادن سنگ

متحرک از نیروی انسان، حیوانات، آب یا باد استفاده می‌شده‌است.

به آسیاب‌هایی که برای حرکت از نیروی آب استفاده می‌کنند،

آسیاب آبی و به آن‌هایی که از نیروی باد استفاده می‌کنند، آسیاب

بادی گفته می‌شود.

فضای اصلی آسیاب‌ها در دل زمین قرار دارد و بخش نمایان آن

اندک است و به نورگیرها و ورودی‌ها محدود می‌شود. محل‌های

نگهداری جوال گندم یا آرد و محل استراحت آسیابان نیز جزئی از

فضای آسیاب محسوب می‌شود. در فصل گرما، تنوره آسیاب‌ها

محلی برای آب‌تنی جوانان بوده و هست.

ایران یکی از کشورهایی است که در آن قدیمی‌ترین آسیاب‌ها

وجود دارند ولی توجهی به نگهداری آن‌ها صورت نمی‌گیرد. بطور

نمونه در شهر میبد نمونه‌های فراوانی آسیاب وجود داشته‌است که

بسیاری از آن‌ها تخریب شده‌اند و تنها برخی از آنان هنوز هم

موجودند که از میان آن‌ها می‌توان به آسیاب سنگ سیاه، آساب

بیده، آسیاب کچلک، آسیاب بفروئیه، آسیاب ده آباد، آسیاب امیری،

آسیاب باغستان و آسیاب کوچک اشاره کرد.

 تاریخچه هاون 

هاوَن یا هَوَنگ ظرفی سنگی یا فلزی (غالباً مسی) است که در آن ادویه و تخم‌های گیاهان و غیره را با دسته‌ای می‌کوبند و می‌سایند. هاون یکی از آلات و ابزار مقدس پرستشگاه مزدیسنان بوده و گیاه هوم در آن کوبیده و فشرده میشده و شربت مقدس هوم ساخته میشده است.

موبد مأمور تهیه شربت هوم هاونان نام داشته و دارای درجه ٔ نخستین بوده است . دسته ٔ هاون ؛ ابزاری از سنگ و یا فلز و یا چوب که بدان در هاون چیزی را کوبند. صدای دنگ و دنگش بیشتر پیام آور قلیه ماهی یا دال عدس بود ، و این اسیاب خانگی که از سنگ یا آهن ساخته شده بود؛ کار خانهای خانه دار را در اسیاب کردن و خرد کردن مواد راه انداخته بود و پس از پایان کارشان آن را با تفاله تمر و خاکستر برق انداخته و در زیر نور آفتاب خشک میکردند.

هاون صنایع دستی بسیاری از استانهای کشورمان 

ولی امروزه نقش ان در اشپزخانه ها در برابر اسیاب های برقی و بیحوصلگی بانوان و مشغله های کاذب رنگ باخته است. معمولا این هاونها از سنگ و آهن ساخته میشدند و دارای اشکال گوناگون بودند. این هاون ها هشتصد سال قدمت دارند. این اثر امروزه در موزه هنر لس‌آنجلس نگهداری می‌شود این هاون و دسته زیبا با پیشینه‌ای نزدیک به هشت سده به ایران عصر خوارزمشاهی و منطقه خراسان تعلق دارند.

اثر از جنس برنز ساخته شده و با نقش‌های مختلف هندسی و حیوانی تذهیب و قلم‌زنی شده است. در قسمت میانی و پایینی عبارات و کلماتی به خط نسخ و در دو ردیف نگاشته شده‌اند. طول دسته بیست و چهار سانتی متر، قطر هاون پانزده سانتی متر و ارتفاع آن بیست و یک سانتی متر است. این اثر امروزه در موزه هنر لس‌آنجلس نگهداری می‌شود.